کنترل بیماری های ویروسی در کدو
ویروسهاي گیـاهی از مهـم ترین عـوامـل ایجاد خسارت و کاهـش میـزان محصول کدوئیـان در بسیـاري از کشـورهاي دنیـــا و ایـران بـه شمـار مـیآیند. با توجه به اهمیت خسارت ویروسهاي گیاهی و علفهاي هرز در زراعتهاي مختلف، استفاده از روش و یا روشهاي تلفیقی مناسب جهت کاهش خسارت این عــوامل خسارتزا ضــروري می‌باشد. برخی از گونه هاي علفهاي هرز، میزبان ثانویه ویروسهاي مهم در جالیز و دیگر گیاهان زراعی سبزي و صیفی می‌باشند. یکی از مهمترین موارد در مدیریت بیماريهاي ویروسی محصولات مختلف جلوگیري از ایجاد آلودگی اولیه از طریق کنترل جمعیت ناقلین ویروس هاي خسارتزا می‌باشد. بعضی از علفهاي هرز، به عنوان میزبان ثانویه براي ویروسهاي مهم در جالیز و دیگر گیاهان زراعی سبزي و صیفی هستند. ویروسهاي گیاهی در بسیاري از موارد بدون نشان دادن علائم بارز و خاصی بر روي علف هاي هرز باعث ایجاد آلودگی می شوند و علفهاي هرز مذکور به عنوان منـابع آلودگی در مـزارع ایفاي نقش می‌کنند. پس از کاشت گیاهان اصلی، آلودگیهاي ویروسی توسط ناقلین از علفهاي هرز آلوده به گیاهان کشت شده انتقال یافته و موجبات آلودگی آنها را فراهم می نمایند. زردي، موزائیک و تردي برگها از نشانه‌هاي رایج و شایع آلودگیهاي ویروسی در کدوئیان و خصوصا خربزه می‌باشد.
برخی از مهمترین ویروس های خسارت زا در محصولات
ویروس زردی کدو
ویروس موزاییک هندوانه
ویروس پیسک سبز خیار
ویروس موزاییک خیار
ویروس کوتولگی زرد کدوئیان
جلوگیري از ایجاد آلودگی اولیه از طریق کنترل ناقلین از مهمترین راهکارهاي مدیریت ویروسهاي گیاهی می‌باشد. این امر با کاربـرد سموم آفت کش علیه ناقل در ابـتدا و طی فصل زراعی صورت می‌گیرد. روش مبارزه شیمایی علیه ناقلین در گروه خاصی از ویروسهاي بیماريزا که به طریق ناپایا منتقل می‌شوند از کـارایی چنـدانی بــرخــوردار نبوده و باید از سایر روشها براي ممانعت از آلوده شدن میزبان و بدنبال آن کاهش خسارت بهره گرفت. مدیریت غیر شیمیایی در چارچوب کاهش میزان مصرف سم و تولید محصول سالم امري ضروري و نیاز جامعه امروز می‌باشد که باید مورد توج قرار گیرد.
راههای کنترل خسارت ویروسها
از بین بردن علف های هرز به روشهای مختلف
استفاده از ارقام مقاوم به ویروس
استفاده از بذرهای سالم و تمیز و عدم استفاده از بذر گیاهان آسیب دیده و آلوده.
کنترل جمععیت شته ها در جالیز
در صورت مشاهده هر نوع بیماری ویروسی در مزرعه بهسرعت گیاه از مزرعه حذف و سوزانده شود.
در زمانی که با گیاهان بیمار کار می‌کنید ابزار وادوات باغبانی مانند قیچی، بیلچه و یا سمپاش را قبل از استفاده در گیاهان سالم ضدعفونی کنید با استفاده از مواد شوینده و آب.
رعایت تناوب کشت کدو و خانواده کدوئیان در سال بعد.
استفاده از پوشش های پلاستیکی برای کنترل بیماری های ویروسی
با توجه به اینکه هنوز سم یا ماده خاصی برای از بین بردن بیماری های ویروسی کشف نشده است انجام اقدامات کنترلی به این بیماری کمک می‌کند. برای کنترل خسارت ناشی از ویروسها باید علفهای هار هرز کنترل شوند. امروزه استفاده از خاکپوش های پلاستیکی برای کنترل علفهای هرز یکی از راههاست. خاك پوش پلاستیکی نسبت به رطوبت و هوا غیر قابل نفـوذ اسـت و ممکن است باعث بالا رفتن بیش از حد حرارت شـود کـه در مواقـع نیـاز می‌توان با سوراخ کردن پوشـش یـا آغشـته کـردن سـطح خـارجی آن بـا آهک یا مواد مشـابه، ایـن مشـکل را تـا حـدي برطـرف کـرد. تحقیقـات گذشته بر روي خاكپوش‌هـاي پلـی اتـیلن، ابتـدا در تـوت فرنگـی بـراي افزایش عملکرد، حذف علفهاي هـرز و افـزایش کیفیـت میـوه متمرکز می‌شود.
مالچ دو رنگ (نقره‌اي در رو و مشکی در زیر) براي مدیریت همزمان علفهـاي هـرز مـزرعه، نـاقلین ویـروسهاي گیاهی از قبیل شته جالیز وسفید بالک و کاهش میزان آلودگیهاي ویروسی بسیار موثر می‌باشد. در حال حاضر، مالچ دورنگ نقره-مشکی با طیف وسیعی از رنگ سفید، شیري، طوسی، خاکستري،آلومینیومی یا نقره‌اي در دسترس می باشد. از آنجایی که هدف اصلی از کاربرد این نوع پلاستیک دور کردن آفات مکنده پروازي در ابتداي فصل از طریق انعکاس نور فرابنفش(Ultraviolet ) از سطح آن می باشد، لذا تهیه مالچ داراي رنگ استاندارد تعریف شده بسیار مهم است. پیشنهاد می‌شود که در زمان تهیه مالچ ضمن انتخاب دقیق رنگ نقره‌اي به دارا بودن قابلیت انعکاس نور از سطح آن نیزتوجه کافی شود.
منابع
https://extension.umn.edu/diseases/viruses-cucurbits
مدیریت همزمان بیماريهاي ویروسی و علفهاي هرز در کدوئیان- منصور صلاتی کاوه بنانج سید حسین ترابی-1395