سطح زيركشت حبوبات ديم از جمله عدس و نخود در استان به علل مختلف به ويژه شيوع بيماري فوزاريوم در عدس و نخود و شيوع بيماري برق زدگي در نخود مي- باشد. ارقام بومي در برابر اين بيماريها حساس هستند.
در حال حاضر، سطح زيركشت حبوبات ديم از جمله عدس و نخود در استان به علل مختلف به ويژه شيوع بيماري فوزاريوم در عدس و نخود و شيوع بيماري برق زدگي در نخود مي- باشد. ارقام بومي در برابر اين بيماريها حساس هستند. از ساير عوامل مي‌توان به مواردي از قبيل خسارت علفهاي هرز به خصوص در مزرعه عدس، عدم وجود علفكش انتخابي مناسب، نوسانات شديد قيمت اين محصولات و عدم حمايت مناسب بخش دولتي، عدم تضمين خريد بذور اصلاح شده مادري و گواهي شده ارقام جديد به قيمت مناسب و ساير عوامل موثر موجب شده تا سطح زيركشت اين محصولات بتدريج كاهش يابد.
متوسط بارندگي بلند مدت در اردبيل حدود 300 ميلي‌متر است. چنانچه از اين مقدار بارندگي به نحو مطلوب استفاده شود امكان دارد كه از محصول عدس، عملكرد قابل قبولي حاصل شود ولي به دليل عدم استفاده زارعين مناطق سردسير استان از زمان كاشت مناسب، امكان برداشت اقتصادي عملا غيرممكن مي‌گردد. در سالهاي اخير، نتايج تحقيقات و پژوهش‌هاي حاصل در حوزه تحقيقات نشان داده است كه عدس در بين حبوبات متحمل ترين آنها در برابر سرما است. نتايج بررسي‌هاي مربوط به سه تاريخ كاشت پاييزه، بهاره و انتظاري در مناطق سردسير استان نظير اردبيل، خلخال، نمين، نير، مشگين شهر و قسمت سردسير منطقه گرمي نشان داد كه كشت انتظاري، بيشترين محصول را داشته است. در كاشت پاييزه، خسارت سرما موجب كاهش عملكرد اين محصول شد. در كشت بهاره، به دليل كشت ديم عدس و عدم امكان بهره مندي آن از نزولات آسماني فصول سرد سال، عملكرد اين محصول به دليل خشكي به شدت كاهش مي‌يابد. در كشت انتظاري، به دليل اين كه بذر عدس در طول ماه‌هاي سرد سال به حالت انتظار در زير خاك باقي‌مانده و با مساعد شدن شرايط حرارتي، بتدريج شروع به جوانه‌زني مي‌نمايد و از بروز خطر سرما جلوگيري مي‌گردد. حتي در صورت جوانه‌زني در اواخر فصل زمستان نيز به دليل اين كه عدس در اين مرحله از رشد عدس (جوانه )زني ، به سرما بسيار مقاوم است بنابرين صدمه‌اي از سرما نخواهد ديد. نتايج پژوهش در شرايط تحقيقاتي در ايستگاه اردبيل نشان داد كه در كشت انتظاري، در بهترين شرايط، حداكثر تا مقدار 2500 كيلوگرم از هر هكتار مزرعه عدس، محصول عايد شده در حالي كه در همان سال، كشت بهاره اين محصول، منجر به توليد 1200 كيلوگرم در هكتار گرديده است
تنش سرما در منطقه سردسير استان
تنش خشكي در عدس در تمام مناطق استان
هجوم علف هاي هرز
وجود بيماري فوزاريوم به خصوص در منطقه
افزايش ميزان عملكرد دانه در واحد سطح، استفاده بهينه از رطوبت ذخيره شده، بالارفتن عملكرد بيولوژيكي (كاه و كلش)، دارا بودن ارزش غذايي مناسب براي دامها، عدم مواجه دوره رشد زايشي نبات با تنش خشكي و گرماي تابستان • زودرسي محصول و عرضه سريع به بازار، افزايش ميزان ذخيره نيتروژن در خاك، كاهش خسارت آفات و بيماريهاي گياهی، امكان برداشت مكانيزه به دليل افزايش ارتفاع بوته‌ها.
تاريخ كاشت مناسب 15 -30 آذرماه- كاشت بذر توسط بذركار- رعايت عمق كاشت در 7 تا 9 سانتيمتري خاك - اجتناب جدي از كاشت سطحي كمتر از 4 سانتي متر - استفاده از كود فسفره همزمان با كشت بذر -ضدعفوني بذور مورد استفاده با قارچكش‌هاي مناسب - عدم كشت متوالي عدس در يك قطعه زمين- اجراي تناوب زراعي غلات با حبوبات- ترويج يكسان در تمام مناطق زيركشت عدس- استفاده از بذور بوجاري شده و عاري از بذور علفهاي هرز
منبع
كشت انتظاري عدس در مناطق سردسير كشور-حسين مصطفايي يونجالي
تمامی حقوق مادی و معنوی این سرویس(وب سایت و اپلیکیشن)متعلق به سامانه امداد کشاورز است.