پکان ) گردوی گرمسيری)
درﺧﺖ ﭘﮑﺎن (Carya illinoensis) ازﺧﺎﻧﻮادﻩ Juglandaceae ﺑﻮدﻩ و ﺑﻮﻣﯽ ﺁﻣﺮﻳﮑﺎﯼ ﺷﻤﺎﻟﯽ و ﻣﺮﮐﺰﯼ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ . اﻳﻦ درﺧﺖ ﻧﻴﺎز ﺳﺮﻣﺎﺋﻲ ﭘﺎﺋﻴﻨﻲ داﺷﺘﻪ و ﺷﺮاﻳﻂ ﮔﺮم را ﺑﺨﻮﺑﻲ ﺗﺤﻤﻞ کردﻩ و در ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﺑﺎ ﮔﺮدوي اﻳﺮاﻧﻲ، ﻣﺤﺼﻮل ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﺎ کیفیت ﺑﺎﻻﺋﻲ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻣﻲﮐﻨﺪ.
گياهشناسی
"پکان" یا "گردوی آمریکایی" با نام علمی Carya illinoensis به خانواده Juglandaceae تعلق داشته، بومی آمریکای شمالی و مرکزی است. درختــی بــزرگ بــا عــادت رشــد گســترده و تاج بــاز، قــوی، تنومنــد و پرشــاخ و بــرگ اســت. کــه در زمســتان خــزان می رســد و ارتفــاع تاج آن بــه ۳۰ تــا ۶۰ متــر مي رسد. ﺟﻨﺲ داراﯼ ﻧﻮزدﻩ ﮔﻮﻧﻪ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ ﺳﻴﺰدﻩ ﻋﺪد از ﺁﻧﻬﺎ ﺑﻮﻣﯽ اﻣﺮﻳﮑﺎ و ﻣﺎﺑﻘﯽ ﺑﻮﻣﯽ ﺁﺳﻴﺎ هﺴﺘﻨﺪ. اﻳﻦ ﮔﻴﺎهﺎن داراﯼ ﮐﺎرﺑﺮدهﺎﯼ ﻣﺨﺘﻠﻒ از ﺟﻤﻠﻪ ﻣﺼﺮف ﺧﺸﮑﺒﺎرﯼ، ﻓﻀﺎﯼ ﺳﺒﺰ و ﮐﺎرﺑﺮﯼ ﺻﻨﻌﺘﯽ در ﺗﻮﻟﻴﺪ وﺳﺎﻳﻞ ﭼﻮﺑﯽ و ﻣﺒﻠﻤﺎن ﺑﻮدﻩ و ﻧﻴﺰ از روﻏﻦ ﺁن درﺻﻨﺎﻳﻊ ﻏﺬاﻳﯽ و ﺁﺷﭙﺰﯼ اﺳﺘﻔﺎدﻩ ﻣﯽ ﺷﻮد . ﭘﮑﺎن درﺧﺘﯽ اﺳﺖ ﺑﺰرگ، ﺧﺰان ﮐﻨﻨﺪﻩ ﺑﺎ ﭘﻮﺳﺖ ﺧﺸﻦ ﺑﻪ ارﺗﻔﺎع ﺣﺪاﮐﺜﺮ۵۰ﻣﺘﺮ، ﺑﻪ ﻗﻄﺮﺗﻨﻪ ۱۸۰ ﺳﺎﻧﺘﻴﻤﺘﺮ رﻳﺸﻪ هﺎ ﻣﻌﻤﻮﻻ ﻋﻤﻴﻖ و ﻣﺤﻮرﯼ اﺳﺖ )ﻣﺸﺎﺑﻪ ﮔﺮدو( و رﻳﺸﻪهﺎﯼ ﻓﺮﻋﯽ ﺁن ﻧﻴﺰ ﮔﺴﺘﺮش ﻣﯽﻳﺎﺑﺪ. ﺷﺎﺧﻪهﺎﯼ ﺟﻮان و ﺑﺮﮔﻬﺎ ﮐﺮﮐﯽ، ﺑﺮگ رﺳﻴﺪﻩ ﺗﻘﺮﻳﺒﺎً ﺑﺪون ﮐﺮﮎ، ﻓﻠﺴﻬﺎﯼ ﺟﻮاﻧﻪ هﺎ ﮐﻢ، ﮐﻮﭼﮏ و ﻣﻤﺎﺳﯽ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ. ﺑﺮﮔﻬﺎ ﺷﺎﻧﻪ اﯼ هستند. ﭘﮑﺎن ﮔﻴﺎهﯽ اﺳﺖ ﺗﮏ ﭘﺎﻳﻪ، ﺗﮏ ﺟﻨﺲ، ﭘﺮﭼﻤﻬﺎ ﺳﻪ ﺷﺎﺧﻪ، ﮔﻠﻬﺎ ﻧﺎﻗﺺ و ﻓﺎﻗﺪ ﮔﻠﺒﺮگ وﮐﺎﺳﺒﺮگ و ﺑﻪ رﻧﮓ ﺳﺒﺰ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ. ﮔﻠﻬﺎﯼ ﻧﺮ ﺑﻪ ﺷﮑﻞ ﺷﺎﺗﻮن هﺎﻳﯽ ﺧﻮﺷﻪ اﯼ ﺑﺎرﻳﮏ و دراز وﮔﺎهﯽ داراﯼ ﮔﻠﻬﺎﯼ ﺗﮏ ﺗﮏ ﮐﻪ ﺑﺮ روﯼ ﭼﻮب ﻳﮑﺴﺎﻟﻪ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺟﺎﻧﺒﯽ ﻇﺎهﺮ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ و داراﯼ ٣-٧ ﭘﺮﭼﻢ در هﺮ ﮔﻞ وﮐﺎﺳﺒﺮﮔﻬﺎ ٢-٣ ﻟﺒﻪ اﯼ اﺳﺖ. ﻣﻴﻮﻩ ﭘﮑﺎن ﺑﻪ ﺷﮑﻞ ﮔﺮد وﻳﺎ ﺗﺨﻢ ﻣﺮﻏﯽ ﮐﺸﻴﺪﻩ است. ﻣﻐﺰ داﻧﻪ ﻳﺎ ﺑﺬر ﺁن داراﯼ ﻣﺰﻩ ﺷﻴﺮﻳﻦ ﻳﺎ ﺗﻠﺦ اﺳﺖ. ﺳﻦ ﺁﻏﺎز ﺑﺎردهﯽ ﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ رﻗﻢ و ﺷﺮاﻳﻂ اﻗﻠﻴﻤﯽ ﻣﺘﻔﺎوت اﺳﺖ و ﻣﺎﻧﻨﺪﮔﺮدو ﻧﻬﺎل هﺎﯼ ﭘﻴﻮﻧﺪﯼ زودﺗﺮ ﺑﻪ ﺑﺎردهﯽ ﻣﯽ رﺳﻨﺪ. از ﻧﻈﺮ ﮔﺮدﻩ اﻓﺸﺎﻧﯽ اﻳﻦ ﮔﻴﺎهﺎن اﻏﻠﺐ داراﯼ ﺣﺎﻟﺖ دﻳﮑﻮﮔﺎﻣﯽ هﺴﺘﻨﺪ. ﻳﻌﻨﯽ ﺑﻴﻦ زﻣﺎن ﭘﺮاﮐﻨﺶ ﮔﺮدﻩ ﺑﺎ زﻣﺎن ﭘﺬﻳﺮش ﻣﺎدﮔﯽ ﺗﻄﺎﺑﻖ وﺟﻮد ﻧﺪارد. ﻟﺬا ﺟﻬﺖ ﺣﺼﻮل ﻋﻤﻠﮑﺮد ﻣﻄﻠﻮب در زﻣﺎن اﺣﺪاث ﺑﺎغ ﻣﯽ ﺑﺎﻳﺴﺖ ارﻗﺎﻣﯽ ﻣﻮرد ﮐﺸﺖ و ﮐﺎر ﻗﺮارﮔﻴﺮﻧﺪ ﮐﻪ از ﻧﻈﺮ زﻣﺎن ﮔﺮدﻩ اﻓﺸﺎﻧﯽ ﺑﺎ هﻢ ﺗﻄﺎﺑﻖ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ. اﻳﻦ درﺧﺘﺎن ﺑﻪ ﻳﮏ دورﻩ رﺷﺪ ۱۵۰ ﺗﺎ۱۲۰ روزﻩ ﺑﺎ ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ دﻣﺎﯼ ٢٢ درﺟﻪ ﺳﺎﻧﺘﯽ ﮔﺮاد ﺑﺮاﯼ رﺳﻴﺪن اﺣﺘﻴﺎج دارﻧﺪ
نیازهای اﮐﻮﻟﻮژﻳﮑﯽ
ﭘﮑﺎن ﮔﻴﺎهﯽ اﺳﺖ ﭘﺮﻧﻴﺎز، روﺷﻨﺎﻳﯽ ﭘﺴﻨﺪ و ﻃﺎﻟﺐ ﺁب هوای ﮔﺮم و ﻧﻴﻤﻪ ﮔﺮم، ﻣﺮﻃﻮب و ﻣﺪﻳﺘﺮاﻧﻪ اﯼ. اﻳﻦ ﮔﻴﺎﻩ ﺑﺎ زﻣﺴﺘﺎﻧﻬﺎﯼ ﺳﺮد و ﺗﺎﺑﺴﺘﺎﻧﻬﺎﯼ ﮔﺮم ﺳﺎزش داﺷﺘﻪ و ﻗﺎدر ﺑﻪ ﺗﺤﻤﻞ ﺣﺪاﮐﺜﺮ دﻣﺎهاﯼ ﺗﺎﺑﺴﺘﺎﻧﻪ بین ۱۴ تا 34 درﺟﻪ ﺳﺎﻧﺘﯽ ﮔﺮاد و ﺣﺪاﻗﻞ دﻣﺎهﺎﯼ زﻣﺴﺘﺎﻧﻪ ﺑﻴﻦ درﺟﻪ ﺳﺎﻧﺘﯽ ﮔﺮاد و ﺣﺪاﻗﻞ دﻣﺎهاﯼ زﻣﺴﺘﺎﻧﻪ ﺑﻴﻦ ۱۸- تا ۲۹- درﺟﻪ ﺳﺎﻧﺘﯽ ﮔﺮاد ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ. اﻳﻦ ﮔﻴﺎﻩ در ﻣﻨﺎﻃﻖ ﺑﺎ ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ ﺑﺎرﻧﺪﮔﯽ ۷۴۰ ﻣﻴﻠﻴﻤﺘﺮ ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ رﺷﺪ را داراﺳﺖ وﻟﯽ ﻗﺎدر ﺑﻪ زﻧﺪﮔﯽ در ﻣﺤﺪودﻩ ﺣﺪاﻗﻞ ﺑﺎرش ۵۱۰ﻣﻴﻠﯽ ﻣﺘﺮ ﺗﺎ ﺣﺪاﮐﺜﺮ ﺑﺎرش۲۰۱۰ ﻣﻴﻠﯽ ﻣﺘﺮ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ. ﺟﻬﺖ ﺗﺎﻣﻴﻦ ﻧﻴﺎز ﺳﺮﻣﺎﻳﯽ، اﻳﻦ درﺧﺖ ﺑﻪ ۴۰۰-۶۰۰ ﺳﺎﻋﺖ دﻣﺎﯼ ﭘﺎﻳﻴﻦ ﺗﺮ از٧ درﺟﻪ ﺳﺎﻧﺘﯽ ﮔﺮاد ﻧﻴﺎز دارد ﮐﻪ درﺻﻮرت ﻋﺪم ﺗﺎﻣﻴﻦ ﺟﻮاﻧﻪ هﺎﯼ زاﻳﺸﯽ ﺁن ﻗﺎدر ﺑﻪ رﺷﺪ ﮐﺎﻓﯽ ﻧﺨﻮاهﻨﺪﺑﻮد. از ﻧﻈﺮ ﺧﺎﮎ، اﻳﻦ ﮔﻴﺎهﺎن ﻗﺎدر ﺑﻪ رﺷﺪ در ﻣﺤﺪودﻩ وﺳﻴﻌﯽ از ﺧﺎﮐﻬﺎ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ، وﻟﯽ اﻳﻦ ﮔﻴﺎﻩ ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ رﺷﺪ ﺧﻮد را در ﺧﺎﮐﻬﺎﯼ ﻋﻤﻴﻖ ﻟﻮﻣﯽ ﺑﺎ زهﮑﺸﯽ ﺑﺎﻻ و pH ﺣﺪود ٥/٥ ﺗﺎ ٦ داﺷﺘﻪ و ﻗﺎدر ﺑﻪ رﺷﺪ در ﺧﺎﮐﻬﺎﯼ ﺷﻮر، ﮐﻢ ﻋﻤﻖ و ﻏﺮﻗﺎﺑﯽ ﻧﻤﯽ ﺑﺎﺷﺪ. درﺧﺎﮐﻬﺎﯼ ﺑﺎ زهکش ﭘﺎﻳﻴﻦ، رﻳﺸﻪ هﺎ ﺿﻌﻴﻒ ﺷﺪﻩ و از ﺑﻴﻦ ﻣﯽ روﻧﺪ وﮔﻴﺎهان رﺷﺪ ﻣﻨﺎﺳﺒﯽ ﻧﺨﻮاهﻨﺪ داﺷﺖ و رﻳﺰش ﻣﻴﻮﻩ هﻢ رخ ﻣﯽ دهﺪ. از ﻃﺮﻓﯽ در اﻳﻦ ﺧﺎﮐﻬﺎ ﮔﺴﺘﺮش ﺑﻴﻤﺎرﻳﻬﺎﯼ رﻳﺸﻪ اﯼ هم وﺟﻮد ﺧﻮاهﺪ داﺷﺖ.
ﮔﺮدﻩ اﻓﺸﺎﻧﯽ
ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ ﭘﻴﺸﺘﺮ ﺁﻣﺪ درﺧﺖ ﭘﮑﺎن ﺗﮏ ﭘﺎﻳﻪ ﺑﺎﮔﻠﻬﺎﯼ ﺗﮏ ﺟﻨﺴﯽ اﺳﺖ. ﺑﺪﻳﻦ ﻣﻌﻨﺎ ﮐﻪ ﮔﻠﻬﺎﯼ ﻧﺮ وﮔﻠﻬﺎﯼ ﻣﺎدﻩ هﺮ دو ﺑﺮ روﯼ ﻳﮏ درﺧﺖ وﻟﯽ ﺟﺪا ازهﻢ ﻗﺮار دارﻧﺪ. ازﻃﺮﻓﯽ در اﻳﻦ ﮔﻴﺎهﺎن از ﻧﻈﺮ زﻣﺎن ﺑﺎز ﺷﺪن ﮔﻠﻬﺎ همزﻣﺎﻧﯽ وﺟﻮد ﻧﺪارد ﮐﻪ اﺻﻄﻼﺣﺎً ﺑﻪ ﺁن دﻳﮑﻮﮔﺎﻣﯽ ﻣﯽﮔﻮﻳﻨﺪ. ﺣﺎﻟﺖ دﻳﮑﻮﮔﺎﻣﯽ در درﺧﺘﺎن ﻣﻴﻮﻩ ﺑﻪ دو ﺷﮑﻞ ﻧﺮ ﭘﻴﺶ رﺳﯽ (Protandrous) و ﻣﺎدﻩ ﭘﻴﺶ رﺳﯽ (Protogynous) رخ ﻣﯽدهﻨﺪ ﮐﻪ اﻟﺒﺘﻪ درﺧﺘﺎن ﭘﮑﺎن ﺑﺮﺣﺴﺐ رﻗﻢ و ﺷﺮاﻳﻂ ﺟﻮﯼ هﺮ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ هر دو ﺣﺎﻟﺖ را از ﺧﻮد ﻧﺸﺎن دهﻨﺪ. درﺣﺎﻟﺖ اول ﮔﻠﻬﺎﯼ ﻧﺮ ﻗﺒﻞ ازﮔﻠﻬﺎﯼ ﻣﺎدﻩ ﺑﺎز ﺷﺪﻩ وﮔﺮدﻩ ﺧﻮد را ﺁزاد ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ و در ﺣﺎﻟﺖ دوم ﮔﻠﻬﺎﯼ ﻣﺎدﻩ ﻗﺒﻞ ازاﻳﻨﮑﻪ ﮔﻠﻬﺎﯼ ﻧﺮﮔﺮدﻩ ﺧﻮد را ﺁزاد ﮐﻨﻨﺪ ﺁﻣﺎدﻩ ﭘﺬﻳﺮش ﮔﺮدﻩ ﻣﯽ ﮔﺮدﻧﺪ. ﻟﺬا ﻣﻬﻢ اﺳﺖ ﺗﺎ در زﻣﺎن اﻧﺘﺨﺎب ارﻗﺎم ﺑﺮاﯼ ﻳﮏ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺗﻮﺟﻪ ﻻزم ﺑﻪ هﻤﭙﻮﺷﺎﻧﯽ ﮔﺮدﻩ اﻓﺸﺎﻧﯽ اﻳﻦ ارﻗﺎم هﻢ ﺻﻮرت ﭘﺬﻳﺮد. ﭘﻴﺮاﻣﻮن ﺧﻮد ﻧﺎﺳﺎزﮔﺎرﯼ در ﭘﮑﺎن ﺷﻮاهﺪ ﮐﻤﯽ وﺟﻮد دارد اﻣﺎ در ﺑﻌﻀﯽ از ارﻗﺎم دﻳﺪﻩ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﻴﻮﻩهای ﺣﺎﺻﻞ از ﺧﻮد ﺑﺎرورﯼ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺣﺎﺻﻞ از ﻣﻴﻮﻩهای دﮔﺮﺑﺎرورﯼ ﺗﻤﺎﻳﻞ ﺑﻴﺸﺘﺮﯼ ﺑﻪ رﻳﺰش دارﻧﺪ
ارزش ﺗﻐﺬﻳﻪ اﯼ
ﻣﻐﺰ داﻧﻪ اﻳﻦ ﮔﻴﺎﻩ ﻣﻨﺒﻌﯽ ﻏﻨﯽ از ﭘﺮوﺗﺌﻴﻦ وﭼﺮﺑﯽ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ. درﺻﺪﭼﺮﺑﯽ در ﻣﻴﻮﻩ ﺑﺮﺧﯽ از ارﻗﺎم ۵ تا ۷ درﺻﺪ ﻣﯽ رﺳﺪ. اﺳﻴﺪهﺎﯼ ﭼﺮب ﺁن ﺷﺎﻣﻞ ﺁﻟﻔﺎ، ﺑﺘﺎ و دﻟﺘﺎ ﺗﻮﮐﻮﻓﺮول، اﺳﻴﺪ ﭼﺮب ﻟﻴﻨﻮﻟﺌﻴﮏ و اوﻟﺌﻴﮏ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ. درﺻﺪ ﭼﺮﺑﻴﻬﺎﯼ ﻏﻴﺮ اﺷﺒﺎع (اﺳﻴﺪاوﻟﺌﻴﮏ) در روﻏﻦ ﭘﮑﺎن ﮔﺎهﯽ ﺗﺎ ۷۰ درﺻﺪ هﻢ ﻣﯽ رﺳﺪ ﺑﺪﻟﻴﻞ درﺻﺪ ﺑﺎﻻﯼ ﭘﺮوﺗﺌﻴﻦ (ﺣﺪود۱۸ درﺻﺪ) ﻣﺼﺮف اﻳﻦ ﻣﻴﻮﻩ ﺗﻮﺳﻂ ﻣﺤﻘﻘﻴﻦ ﻋﻠﻮم ﺗﻐﺬﻳﻪ درﮔﺮوﻩ ﺗﺮﮐﻴﺒﺎت ﭘﺮوﺗﺌﻴﻨﯽ در هﺮم ﻏﺬاﻳﯽ ﺗﻮﺻﻴﻪ ﮔﺮدﻳﺪﻩ اﺳﺖ. هﻤﭽﻨﻴﻦ اﻳﻦ ﻣﻴﻮﻩ داراﯼ۱۵ ﺗﺎ ۱۲درﺻﺪﮐﺮﺑﻮهﻴﺪرات، ٣-٤ درﺻﺪ ﺁب و ٥/١ درﺻﺪ ﺗﺮﮐﻴﺒﺎت ﻣﻌﺪﻧﯽ )ﺁهﻦ، ﺳﺪﻳﻢ، ﭘﺘﺎﺳﻴﻢ،ﮐﻠﺴﻴﻢ و ﻓﺴﻔﺮ( و ﻣﻘﺎدﻳﺮ ﻣﺨﺘﻠﻔﯽ از اﻧﻮاع وﻳﺘﺎﻣﻴﻨﻬﺎ از ﺟﻤﻠﻪ وﻳﺘﺎﻣﻴﻦ هﺎﯼ A، B1 ،B2 و C ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ.
ازدﻳﺎد
١- ازدﻳﺎد ﺟﻨﺴﯽ ﺑﺎ ﺑﺬر
ﺑﺬرهﺎ ﺑﺎﻳﺴﺘﯽ ﺑﻼﻓﺎﺻﻠﻪ ﭘﺲ از رﺳﻴﺪن در ﺷﺎﺳﯽ ﺳﺮد ﮐﺎﺷﺘﻪ ﺷﻮﻧﺪ. اﻳﻦ ﺑﺬرها ﺑﺮاﯼ ﺟﻮاﻧﻪ زﻧﯽ ﺑﺎﻳﺴﺘﯽ در دﻣﺎﯼ ٢ ﺗﺎ ٥ درﺟﻪ ﺳﺎﻧﺘﯽ ﮔﺮاد ﺑﻪ ﻣﺪت ۳۰ ﺗﺎ ۹۰ روز ﺳﺮﻣﺎدهﯽ ﺷﺪﻩ و ﺳﭙﺲ ﺑﻪ درﺟﻪ ﺣﺮارت اﺗﺎق اﻧﺘﻘﺎل دادﻩ ﺷﻮﻧﺪ. هﻤﭽﻨﻴﻦ درﺻﻮرت ﻋﺪم ﺳﺮﻣﺎدهﯽ ﺑﺮاﯼ اﻃﻤﻴﻨﺎن ازﺟﻮاﻧﻪ زﻧﯽ ﺧﻮب و ﺳﺮﻳﻊ ﻣﯽ ﺑﺎﻳﺴﺖ ﺑﺬرهﺎ در دﻣﺎﯼ ﺑﺎﻻ ﻳﻌﻨﯽ ۳۰ ﺗﺎ ۳۵ درﺟﻪ ﺳﺎﻧﺘﯽ ﮔﺮاد ﻗﺮار دادﻩ ﺷﻮﻧﺪ ﺗﺎ ﻣﺸﮑﻞ اﻳﺠﺎد ﻣﺤﺪودﻳﺖ رﺷﺪ ﺗﻮﺳﻂ ﭘﻮﺳﺘﻪ ﭘﮑﺎن ﺑﺮﻃﺮف ﺷﻮد. ﻧﻴﺰ ﻣﯽ ﺗﻮان ﺑﺎ ﺗﻴﻤﺎر ﺑﺬور ﺑﺎ اﺳﻴﺪ ﺟﻴﺒﺮﻟﻴﮏ ﺑﺪون ﻧﻴﺎز ﺑﻪ ﺳﺮﻣﺎدهﯽ ﺟﻮاﻧﻪ زﻧﯽ ﺁﻧﻬﺎ را ﺗﺤﺮﻳﮏ ﻧﻤﻮد. ﺑﺬور اﻳﻦ ﮔﻴﺎﻩ را ﻣﯽ ﺗﻮان ﺑﺮاﯼ ﻣﺪت ٣ ﺗﺎ ٥ ﺳﺎل در ﻇﺮوف درﺑﺴﺘﻪ در دﻣﺎﯼ ٥ درﺟﻪ ﺳﺎﻧﺘﯽ ﮔﺮاد و رﻃﻮﺑﺖ ﻧﺴﺒﯽ۹۰ درصد ﻧﮕﻪ دارﯼ ﻧﻤﻮد. اﻳﻦ ﺑﺬرها در اﻧﺒﺎر ﮔﺮم و ﺧﺸﮏ ﺑﻪ ﺳﺮﻋﺖ زﻳﻮاﻳﯽ ﺧﻮد را از دﺳﺖ ﻣﯽ دهﻨﺪ. ﺑﺮاﯼ ﭘﺮورش درﺧﺘﺎن ﺧﺰاﻧﻪ اﯼ ﻓﻘﻂ ﻣﯽ ﺑﺎﻳﺴﺘﯽ از ﺧﺎﮎ ﺷﻨﯽ داراﯼ زهﮑﺶ اﺳﺘﻔﺎدﻩ ﺷﻮد. ﺑﺮاﯼ ﺣﻔﺎﻇﺖ داﻧﻬﺎﻟﻬﺎﯼ ﺟﻮان از ﺁﻓﺘﺎب ﺳﻮﺧﺘﮕﯽ ﻣﯽ ﺑﺎﻳﺴﺘﯽ ﺳﺎﻳﻪ دهﯽ ﺁﻧﻬﺎ در ﺧﺰاﻧﻪ ﺻﻮرت ﭘﺬﻳﺮد.
٢- ازدﻳﺎد ﻏﻴﺮﺟﻨﺴﯽ ﻳﺎ روﻳﺸﯽ
ﻣﻬﻢ ﺗﺮﻳﻦ روش ﺗﮑﺜﻴﺮ روﻳﺸﯽ در ﭘﮑﺎن ﭘﻴﻮﻧﺪ ارﻗﺎم ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﺮروﯼ ﻧﻬﺎﻟﻬﺎﯼ ﺑﺬرﯼ )داﻧﻬﺎل( ﭘﮑﺎن اﺳﺖ. ﻋﻤﺪﻩ ﺗﺮﻳﻦ روﺷﻬﺎﯼ ﭘﻴﻮﻧﺪ ﭘﮑﺎن ﺷﺎﻣﻞ ﭘﻴﻮﻧﺪ زﺑﺎﻧﻪاﯼ، ﮐﻮﭘﻴﻮﻧﺪ وﺻﻠﻪ اﯼ و ﮐﻮﭘﻴﻮﻧﺪ ﺣﻠﻘﻮﯼ اﺳﺖ .ﭘﻴﻮﻧﺪ زﺑﺎﻧﻪ اﯼ در ﺑﻬﻤﻦ ﻣﺎﻩ ﺑﺮ روﯼ داﻧﻬﺎﻟﻬﺎﯼ ﺟﻮان ﻳﮑﺴﺎﻟﻪ و ﮐﻮ ﭘﻴﻮﻧﺪ وﺻﻠﻪ اﯼ و ﺣﻠﻘﻮﯼ ﻃﯽ ﻣﺎهﻬﺎﯼ ﺗﻴﺮ و ﻣﺮدادﻣﺎﻩ ﺑﺮ روﯼ داﻧﻬﺎﻟﻬﺎﯼ ﺟﻮان دوﺳﺎﻟﻪ اﻧﺠﺎم ﻣﯽ ﮔﻴﺮﻧﺪ. داﻧﻬﺎﻟﻬﺎﯼ ﺑﺰرگ ﭘﮑﺎن ﮐﻪ در ﻣﮑﺎن اﺻﻠﯽ ﺧﻮد در ﺑﺎغ رﺷﺪ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎدﻩ از ﭘﻴﻮﻧﺪ ﭘﻮﺳﺖ ﺑﺮروﯼ ﺷﺎﺧﻪ هﺎﻳﯽ ﮐﻪ ٤ ﺗﺎ ٩ ﺳﺎﻧﺘﯽ ﻣﺘﺮ ﻗﻄﺮ دارﻧﺪ ﺑﺎ
ارﻗﺎم ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ ﺳﺮﺷﺎﺧﻪ ﮐﺎرﯼ ﺷﻮﻧﺪ. ﻳﮑﯽ از روﺷﻬﺎﯼ ﺟﺪﻳﺪ در ﭘﻴﻮﻧﺪ ﭘﮑﺎن ﺑﻨﺎم ﭘﻴﻮﻧﺪ ﻣﻮزﯼ ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد ﮐﻪ هﻢ اﮐﻨﻮن ﺑﺴﻴﺎر ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎدﻩ ﻗﺮار ﻣﯽ ﮔﻴﺮد. زﻣﺎن اﻧﺠﺎم اﻳﻦ ﭘﻴﻮﻧﺪ در اواﺧﺮ زﻣﺴﺘﺎن و اواﻳﻞ ﺑﻬﺎر اﺳﺖ ﮐﻪ درﺧﺖ ﺑﻪ ﺧﻮﺑﯽ ﻗﺎدر ﺑﻪ ﭘﻮﺳﺖ دهﯽ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ. ﺟﻤﻊ ﺁورﯼ ﭘﻴﻮﻧﺪﮐﻬﺎ ﻃﯽ ﺑﻬﻤﻦ ﻣﺎﻩ ﺑﺎﻳﺴﺘﯽ اﻧﺠﺎم ﮔﻴﺮد. ﺑﺪﻳﻦ ﻣﻨﻈﻮراز ﻗﺒﻞ درﺧﺘﺎﻧﯽ ﮐﻪ داراﯼ رﺷﺪ ﻣﻨﺎﺳﺐ در ﻃﯽ ﻓﺼﻞ ﺑﻮدﻩ اﻧﺪ و ﻋﺎرﯼ از هرﮔﻮﻧﻪ ﺁﻓﺖ و ﺑﻴﻤﺎرﯼ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ ﮔﺰﻳﻨﺶ ﻣﯽ ﮔﺮدﻧﺪ. ﻣﻌﻤﻮ ًﻻ درﺧﺘﺎﻧﯽ ﺑﺎ ﻗﺪرت رﺷﺪ ﻣﺘﻮﺳﻂ داراﯼ ﺷﺎﺧﻪ هﺎﯼ ﻣﻨﺎﺳﺒﺘﺮﯼ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ درﺧﺘﺎن ﺟﻮان و ﻗﻮﯼ و ﻧﻴﺰدرﺧﺘﺎن ﻣﺴﻦ ﺑﺮاﯼ ﺗﻬﻴﻪ ﭘﻴﻮﻧﺪﮎ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ. ﺳﭙﺲ ﺷﺎﺧﻪ هﺎﯼ ﻳﮑﺴﺎﻟﻪ ﺻﺎف وﻧﺮم ﺑﺎ ﻗﻄﺮ٦ ﺗﺎ ۱۲ﻣﻴﻠﻴﻤﺘﺮ اﻧﺘﺨﺎب و ﺑﻪ ﻃﻮﻟﻬﺎﯼ ﻣﺨﺘﻠﻒ از ۱۵، ۳۰ و ۴۵ﺳﺎﻧﺘﯽ ﻣﺘﺮ ﺑﺮش ﻣﯽ زﻧﻴﻢ. هﺮ ﭘﻴﻮﻧﺪﮎ ﺑﺎﻳﺴﺘﯽ داراﯼ ﺣﺪاﻗﻞ ﺳﻪ ﺟﻮاﻧﻪ و ﻳﺎ ﮔﺮﻩ ﺑﺎﺷﺪ و ﺳﭙﺲ اﻧﺘﻬﺎﯼ ﭘﻴﻮﻧﺪﮐﻬﺎ ﺑﺎ ﭼﺴﺐ ﺑﺎﻏﺒﺎﻧﯽ ﭘﻮﺷﺎﻧﺪﻩ ﺷﺪﻩ و ﭘﺲ از ﺧﺸﮏ ﺷﺪن ﭼﺴﺐ ﭘﻴﻮﻧﺪﮐﻬﺎ در دﺳﺘﻪ هﺎﯼ ﭼﻨﺪ ﺗﺎﻳﯽ ﺑﻬﻢ ﺑﺴﺘﻪ ﺷﺪﻩ و ﻣﺸﺨﺼﺎت رﻗﻤﯽ ﮐﻪ از ﺁن ﭘﻴﻮﻧﺪﮎ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪﻩ و زﻣﺎن ﺗﻬﻴﻪ ﺑﺮ روﯼ اﻳﻦ ﺑﺴﺘﻪها ﺛﺒﺖ ﻣﯽ ﮔﺮدد. اﻃﺮاف اﻳﻦ ﺑﺴﺘﻪ هﺎ دﺳﺘﻤﺎل ﻣﺮﻃﻮب ﻗﺮاردادﻩ ﺷﺪﻩ و ﭘﺲ از ﻗﺮار دادن در ﭘﻼﺳﺘﻴﮑﻬﺎﯼ ﭘﻠﯽ اﺗﻴﻠﻨﯽ درون ﻳﺨﭽﺎل و در دﻣﺎﯼ ١- ﺗﺎ ٧ درﺟﻪ ﺳﺎﻧﺘﻴﮕﺮاد ﻧﮕﻪ دارﯼ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ ﺗﺎ در زﻣﺎن ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﺮاﯼ اﻧﺠﺎم ﭘﻴﻮﻧﺪ ﺑﮑﺎر گرفته می‌شود.
از دﻳﮕﺮ روﺷﻬﺎﯼ ﺗﮑﺜﻴﺮ روﻳﺸﯽ در ﭘﮑﺎن ﻣﯽ ﺗﻮان ﺑﻪ ﻗﻠﻤﻪ هﺎﯼ ﭼﻮب ﺳﺨﺖ اﺷﺎرﻩ ﮐﺮد ﮐﻪ در ﭘﺎﻳﻴﺰﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪﻩ و ﺑﺎ ﻣﺤﻠﻮل ۱۰۰۰۰ ﻗﺴﻤﺖ در ﻣﻴﻠﻴﻮن اﻳﻨﺪول ﺑﻮﺗﻴﺮﻳﮏ اﺳﻴﺪ ﺗﻴﻤﺎر ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ.ﮔﻴﺎهﺎن را ﺗﻮﺳﻂ ﻗﻠﻤﻪ رﻳﺸﻪ، اﻓﮑﻨﺪن ﺷﻴﺎرﯼ و اﻓﮑﻨﺪن هﻮاﻳﯽ ﻧﻴﺰ ﺗﮑﺜﻴﺮ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ. اﻓﮑﻨﺪن هﻮاﻳﯽ ﺑﻪ ﮐﻤﮏ ﺗﻴﻤﺎر ﺑﺎ اﻳﻨﺪول ﺑﻮﺗﻴﺮﻳﮏ اﺳﻴﺪ اﻧﺠﺎم ﻣﯽ ﮔﻴﺮد. هﻤﭽﻨﻴﻦ از روﺷﻬﺎﯼ ﮐﺸﺖ درون ﺷﻴﺸﻪ اﯼ ﻧﻴﺰ ﻣﯽ ﺗﻮان ﺑﺮاﯼ ﺗﮑﺜﻴﺮ اﻳﻦ ﮔﻴﺎﻩ ﺑﻬﺮﻩ ﺟﺴﺖ.
ﮐﺎﺷﺖ وﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺑﺎﻏﺎت ﭘﮑﺎن
ﺑﺎﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻃﻮﻻﻧﯽ ﺑﻮدن دورﻩ ﺑﺎزدهﯽ اﻗﺘﺼﺎدﯼ درﺧﺘﺎن ﭘﮑﺎن و هزﻳﻨﻪ های ﺑﺎﻻﯼ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺑﺎغ، اﻧﺘﺨﺎب زﻣﻴﻦ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﺮاﯼ ﮐﺎﺷﺖ ﺁن، ﭼﻪ از ﻧﻈﺮ ﺧﺎﮐﯽ و ﭼﻪ از ﻧﻈﺮ ﻣﻮﻗﻌﻴﺖ ﺟﻐﺮاﻓﻴﺎﻳﯽ ﻧﻘﺶ ﻣﻬﻤﯽ در ﻣﻮﻓﻘﻴﺖ ﮐﺎﺷﺖ و ﭘﺮورش ﺁن درﺁﻳﻨﺪﻩ ﺑﺎغ دارد. اﻧﺘﺨﺎب رﻗﻢ و ﭘﺎﻳﻪ ﻧﻴﺰ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻧﻴﺎزهﺎﯼ ﺑﺎﻏﺪار ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﯽﮔﺮدﻧﺪ. در اﻧﺘﺨﺎب رﻗﻢ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﺮاﯼ ﮐﺸﺖ در ﻳﮏ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺑﺎﻳﺴﺘﯽ ﭼﻨﺪ ﻣﺴﺎﻟﻪ را ﻣﻮردﺗﻮﺟﻪ ﻗﺮار داد ﮐﻪ ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از: ﮔﺮدﻩ اﻓﺸﺎﻧﯽ، ﻃﻮل ﻓﺼﻞ رﺷﺪ، واﮐﻨﺶ در ﺑﺮاﺑﺮ ﺳﺮﻣﺎ و ﺣﺴﺎﺳﻴﺖ در ﺑﺮاﺑﺮ ﺑﻴﻤﺎرﻳﻬﺎ. ﮐﺎﺷﺖ در ردیف‌های ﻣﻨﻈﻢ ﻣﻄﻤﺌﻨﺎً ﺑﺎﻋﺚ ﺳﻬﻮﻟﺖ ﻋﻤﻠﻴﺎت ﺁﺑﻴﺎرﯼ، ﺑﺮداﺷﺖ و ﺳﺎﻳﺮ اﻋﻤﺎل ﻧﮕﻪ دارﯼ ﺑﺎغ ﻣﯽﮔﺮدد. از ﻃﺮﻓﯽ ﻣﯽ ﺑﺎﻳﺴﺘﯽ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻧﻴﺎزهﺎﯼ رﺷﺪﯼ درﺧﺘﺎن در ﻃﯽ ﺳﺎﻟﻬﺎﯼ ﺁﻳﻨﺪﻩ ﻓﻮاﺻﻞ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﻴﻦ ﺁﻧﻬﺎ در زﻣﺎن اﺣﺪاث ﺑﺎغ در ﻧﻈﺮﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد. ﺑﺮاﯼ ﮐﺎﺷﺖ ﻣﯽ ﺗﻮان از ﮐﺎﺷﺖ ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﺑﺬر در زﻣﻴﻦ اﺻﻠﯽ و ﻳﺎ ﮐﺎﺷﺖ در ﺧﺰاﻧﻪ اﺳﺘﻔﺎدﻩ ﻧﻤﻮد. ﺳﭙﺲ ﭘﻴﻮﻧﺪ ارﻗﺎم ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪﻩ و ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﺮ روﯼ داﻧﻬﺎل‌هایﺣﺎﺻﻠﻪ در ﺳﺎﻟﻬﺎﯼ ﺑﻌﺪ ﺻﻮرت ﻣﯽﮔﻴﺮد. ﻋﻤﻞ ﭘﻴﻮﻧﺪ ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ هﻢ در ﺧﺰاﻧﻪ و هﻢ ﭘﺲ از اﻧﺘﻘﺎل ﻧﻬﺎﻟﻬﺎ ﺑﻪ زﻣﻴﻦ اﺻﻠﯽ اﻧﺠﺎم ﮔﻴﺮد. ﺁﺑﻴﺎرﯼ ﻣﻨﻈﻢ و ﭘﺮهﻴﺰ از ﺑﺮوز هر ﻧﻮع ﺗﻨﺶ در اﻳﻦ ﻣﺮاﺣﻞ از اهﻤﻴﺖ بالای زﻳﺎدﯼ ﺑﺮﺧﻮردارﻧﺪ. در ﺑﺎﻏﺎت ﭘﮑﺎن ﻣﯽ ﺑﺎﻳﺴﺘﯽ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﮐﻒ ﺑﺎغ ﺑﺨﻮﺑﯽ ﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺘﻪ و درﻓﺎﺻﻠﻪهﺎﯼ ردﻳﻔﻬﺎ، ﻋﻠﻔﻬﺎﯼ هﺮز ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎدﻩ از ﻋﻠﻒ ﮐﺸﻬﺎﯼ ﻣﻨﺎﺳﺐ و ﻳﺎ روﺷﻬﺎﯼ ﻣﮑﺎﻧﻴﮑﯽ ﺣﺬف ﮔﺮدﻧﺪ. ﻣﻌﻤﻮ ﮔﻴﺎهﺎن ﮐﺸﺖ زﻳﺮ ﺑﺎﻏﯽ در اﻳﻦ ﺑﺎﻏﺎت ﺗﻮﺻﻴﻪ ﻧﻤﯽ ﮔﺮدد زﻳﺮا ﻋﻤﻠﻴﺎت ﮐﺸﺎورزﯼ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﺑﻪ رﻳﺸﻪ ﻧﻴﺘﺮوژن ﺳﻄﺤﯽ ﮔﻴﺎﻩ ﺁﺳﻴﺐ وارد ﻧﻤﺎﻳﺪ. اﻣﺎ در ﺑﻌﻀﯽ ﻣﻨﺎﻃﻖ در ﺳﺎﻟﻬﺎﯼ اوﻟﻴﻪ اﺣﺪاث ﺑﺎغ از ﮐﺸﺖ ﺑﺮ ﻋﻤﻠﮑﺮد ﻳﮑﺴﺎﻟﻪ ﺑﺨﺼﻮص ﮔﻴﺎهﺎن ﺧﺎﻧﻮادﻩ ﺑﻐﻮﻻت اﺳﺘﻔﺎدﻩ ﻣﯽ ﺷﻮد ﮐﻪ ﻣﻨﺒﻊ ﻣﻨﺎﺳﺒﯽ ﺑﺮاﯼ ﺗﺎﻣﻴﻦ ﻣﻨﺎﺳﺐ و ﻣﻮرد ﻧﻴﺎز درﺧﺘﺎن ﻣﯽﺑﺎﺷﻨﺪ. ﺁﺑﻴﺎرﯼ ﻣﯽﺑﺎﻳﺴﺘﯽ ﺑﺎ دﻗﺖ ﮐﻨﺘﺮل ﮔﺮدد زﻳﺮا ﮐﻪ ﻣﺴﺘﻘﻴﻤﺎً ﺑﻴﻤﺎرﻳﻬﺎ ﻧﻴﺰ درﺧﺘﺎن ﺗﺎﺛﻴﺮ ﺧﻮاهﺪ داﺷﺖ و اﺳﺘﻔﺎدﻩ از اﻧﻮاع ﺁﺑﻴﺎرﯼ ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ در رﺷﺪ روﻳﺸﯽ و ﺧﺴﺎرت اﻳﻦ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻣﺤﺼﻮل ﮐﺎﻓﯽ ﺑﺴﻴﺎر ﻣﻮﺛﺮ ﺑﺎﺷﺪ. در ﮐﻨﺎر اﻳﻦ ﻋﻮاﻣﻞ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﮐﻨﺘﺮل ﺁﻓﺎت و در ﺑﺎﻏﺎت ﭘﮑﺎن ﺑﺴﻴﺎر اﺳﺎﺳﯽ و ﻣﻬﻢ اﺳﺖ ﮐﻪ اﻳﻦ ﻧﻴﺎزﻣﻨﺪ ﺷﻨﺎﺧﺖ دﻗﻴﻖ ﭼﺮﺧﻪ زﻧﺪﮔﯽ ﺁﻓﺎت وﺑﻴﻤﺎرﻳﻬﺎ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ.
تغذیه
مهمتریــن معیــار کود دهــی، انجــام آزمــون خــاک، آزمــون بــرگ، بررســی وضعیــت رشــد سالانه شــاخه‌ها، علائــم ظاهــری برگ‌هــا و در نهایــت بــرآورد مقــدار برداشـت محصـول از درختـان پـکان اسـت. بـرای آزمـون بــرگ، برگچه‌هــای میانــی از شــاخه‌های ســال جــاری تهیــه می‌شود.
نیتروژن
بســیاری از واکنش‌هــای درون گیــاه به ویــژه فتوســنتز بـه نیتـروژن نیـاز دارد. تأمیـن نیتـروژن در درختـان پـکان در دو مرحلــه از رشــد بســیار ضــروری اســت: اولــی در شــروع رشــد جوانه‌هــا و شــاخه‌های نورســته در اوایــل بهـار و دومـی همزمـان بـا پـر شـدن مغـز میـوه در اواخـر تابســتان و اوایــل پاییــز. کودهــای نیتــروژن در باغــات پــکان بایــد همــه ســاله تأمیــن شــوند. کمبــود نیتــروژن باعــث ضعــف در رشــد ســاالنه، رنگ پریدگــی برگ‌هــا و کاهــش محصــول می‌شود. برگ‌هــا در درختــان پکانــی کــه کمبــود نیتــروژن دارنــد، در مرحلــه پرشــدن مغــز میــوه کــه نیــاز بــه کربوهیــدرات زیــادی دارد ریـزش میکننـد و باعـث کاهـش کمیـت و کیفیـت محصــول می‌شود. مصــرف بیــش از حــد نیتــروژن نیــز باعـث افزایـش بیرویـه رشـد رویشـی شـده و علاوه بـر کاهـش محصـول، باعـث کاهـش تحمـل درخـت نسـبت بــه تنش‌هــای محیطــی و آفــات و بیماری‌هــا می‌شود. مناســبترین غلظــت نیتــروژن در بــرگ پــکان بیــن 5/2 تـا 3 درصـد اسـت. از بیـن عناصـر غذایـی، درختـان پـکان به طـور معمـول همـه سـاله بـه ازت و روی نیازمندنـد؛ امـا اسـتفاده از فسـفر و پتاسـیم، چنـد سـال یکبـار ضـرورت می‌یابــد.
فسفر
فسـفر از عناصـر پرمصرفـی اسـت کـه در واکنش‌هـای انتقـال انـرژی در گیـاه، نقـش اساسـی دارد. کمبـود فسـفر اغلــب در خاک‌هــای قلیایــی و آهکــی دیــده می‌شود. علائــم کمبــود آن ابتــدا در برگ‌هــای جــوان به صــورت رنـگ بنفـش مایـل بـه قرمـز و در نهایـت ریـزش زودهنگام در پاییــز دیــده می‌شود. توصیــه می‌شود در پاییــز مقـدار 5/1 تـا 2 کیلوگـرم کـود سـوپر فسـفات به صـورت چالکـود بـرای هـر درخـت بـارده اسـتفاده شـود.
پتاسیم
پتاســیم در تنظیــم فشــار آب، بــاز و بســته شــدن روزنه‌هــای بــرگ و حفــظ پتانســیل آب بــرگ در شــرایط کم آبــی نقــش اساســی دارد. همچنیــن پتاســیم در رشــد طبیعـی میـوه به ویـژه در زمـان پـر شـدن و تجمـع روغـن ً 90 درصــد در مغــز نقــش بســیار مهمــی دارد. تقریبــا پتاســیمی کــه بــرای رشــد میوه‌هــا و تجمــع روغــن و پروتئیـن در آنهـا اسـتفاده می‌شود، از برگهـا در نیمـه دوم فصـل رشـد تأمیـن می‌شود. بنابرایـن ذخیـره کافـی پتاسـیم برگهـا در درختـان پـکان بسـیار ضـروری اسـت و توصیــه می‌شود غلظــت پتاســیم برگ‌هــا از تیرمــاه تــا شـهریور مـاه بیـن 2/1 تـا 5/2 درصـد حفـظ شـود. کمبود پتاســیم در پــکان به صــورت ســوختگی حاشــیه نزدیــک دمبــرگ دیــده می‌شود.
روی
روی در متابولیســم طبیعــی ســلول٬ها ماننــد ســاختن پروتئین‌هــا، آنزیم‌هــا و هورمون‌هــا ب هویــژه گــروه اکســین‌ها نقــش اساســی دارد. کمبــود روی در درختــان پــکان باعــث کاهــش غلظــت کلروفیــل بــرگ، کاهــش ســطح بــرگ، کاهــش طــول مینگره‌هــا و رزتــی شــدن شــاخه و همچنیــن کاهــش قطــر تنــه درخــت می‌شود. بــرای تأمیــن عنصــر روی به ویــژه در خاک‌هــای آهکــی، از محلول‌پاشی ســولفات روی بــا غلظــت 5/2 در هــزار (۱کیلوگـرم پـودر سـولفات روی در مخـزن 400 لیتـری) اســتفاده می‌شود. بهتریــن زمــان محلول‌پاشی در مرحلــه متــورم شــدن جوانه‌هــا در اوایــل بهــار اســت. محلول‌پاشی بایــد ســه بــار بــه فاصلــه 20 روز انجــام شــود.
آهن
آهـن در سـاختن بسـیاری از آنزیم‌هـا و پروتئین‌هـا به ویـژه در سـاختن رنگدانـه کلروفیـل نقـش کلیـدی دارد. کمبـود آهـن بیشتـر به دلیـل وجـود آهـک، بالا بـودن PH خـاک، آب ماندگـی و سـردی خـاک بـروز میکنـد. علائـم کمبـود آهـن ابتـدا در برگهـای جـوان دیـده می‌شود. بـرای رفـع کمبـود آهـن توصیـه می‌شود از محلول‌پاشی برگهـا بـا کالت آهن بـا غلظـت 5/1 در هزار به ویـژه در خاک‌هـای آهکـی اسـتفاده شـود
نیکل
درختـان پـکان در مقایسـه بـا سـایر درختـان میـوه حساسـیت زیـادی بـه کمبـود نیـکل در خـاک دارد. کمبود نیـکل باعـث بـروز بیمـاری گوش موشـی در بـرگ درختان پـکان می‌شود. ایـن بیمـاری میتوانـد باعـث مـرگ درختـان جـوان شـود. در خاک‌هـای خشـک، سـرد، خاک‌هایـی کـه آلوده به نماتد هسـتند یا میـزان بالایی روی و مـس را دارنـد، علائم کمبـود نیکل بیشتر دیده می‌شود. در نهال‌هایـی کـه کمبود نیکل داشـته باشـند، علائم کمبود آهـن بـا مصـرف کالت آهـن برطـرف نمی‌شود، بـه عبارتی حضـور نیـکل در درختـان پـکان راه را برای اثر بخشـی آهن همـوار میکنـد. بـرای رفـع کمبـود نیـکل در درختـان جـوان پـکان توصیـه می‌شود از محلول‌پاشی 10 میلی گـرم در لیتـر سـولفات نیکل اسـتفاده شـود.
بر
عنصـر بـر در جوانه زنـی دانه هـای گـرده و تشـکیل میوه درختـان به ویـژه میوه هـای خشـکباری نقـش اساسـی دارد. در درختـان پـکان، کمبـود بـر باعـث کاهش درصد تشـکیل میـوه و در نهایـت کاهـش عملکرد می‌شود. بـرای تأمین بر توصیـه می‌شود درختـان پـکان در اواخـر اردیبهشـت ماه با محلـول 150 میلیگرم در لیتر براکس محلول‌پاشی شـوند.
هرس و ﺗﺮﺑﻴﺖ
ﻓﺮم روﻳﺸﯽ و ﺷﺎﺧﻪ ﺑﻨﺪﯼ ﻃﺒﻴﻌﯽ درﺧﺘﺎن ﭘﮑﺎن ﺗﺎﺣﺪزﻳﺎدﯼ ﺷﺒﻴﻪ ﮔﺮدو ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ و هﺮ دو ﺑﻪ ﻧﻮﻋﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﮐﻤﺘﺮ ﻧﻴﺎز ﺑﻪ هﺮس ﻣﺮﺗﺐ ﺳﺎﻟﻴﺎﻧﻪ ﺑﻌﺪ از ﺑﺎردهﯽ دارﻧﺪ. وﻟﯽ درﺧﺘﺎن ﺟﻮان ﭘﮑﺎن ﻣﯽ ﺑﺎﻳﺴﺖ در ﻃﯽ ﻣﺮاﺣﻞ اوﻟﻴﻪ رﺷﺪ ﺧﻮد، ﺟﻬﺖ ﺗﺸﮑﻴﻞ اﺳﮑﻠﺖ درﺧﺖ و ﭼﺎرﭼﻮب ﻣﻨﺎﺳﺐ ﻣﻮرد ﺗﺮﺑﻴﺖ و ﭘﺮورش ﻗﺮارﮔﻴﺮﻧﺪ. ﭼﺮاﮐﻪ اﻳﻦ درﺧﺘﺎن ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻃﺒﻴﻌﯽ ﺗﻤﺎﻳﻞ ﺑﻪ اﻳﺠﺎد اﺳﮑﻠﺘﯽ ﻧﺴﺒﺘﺎ ﻗﻮﯼ و ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺷﺎﺧﻪ هﺎﯼ ﺑﺎ زاوﻳﻪ ﺑﺴﺘﻪ دارﻧﺪ ﮐﻪ ﭼﻨﻴﻦ ﺷﺎﺧﻪهﺎﻳﯽ در ﺻﻮرت اداﻣﻪ رﺷﺪ ﺑﺮ اﺛﺮ ﺟﺮﻳﺎن ﺑﺎد و ﻳﺎ ﺑﺮاﺛﺮ ﻓﺸﺎر ﻧﺎﺷﯽ از وزن ﻣﺤﺼﻮل ﺷﮑﺴﺘﻪ و ﺁﺳﻴﺐ ﭘﺬﻳﺮ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ. ﮐﻨﺘﺮل زاوﻳﻪ ﺷﺎﺧﻪ هﺎ ﺑﺴﺘﮕﯽ ﺑﻪ ﮐﻨﺘﺮل ﻣﻮﻗﻌﻴﺖ ﺟﻮاﻧﻪ هﺎﻳﯽ دارد ﮐﻪ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺷﺎﺧﻪ ﻣﯽ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ. ﭘﮑﺎن ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻃﺒﻴﻌﯽ داراﯼ ٣ ﻳﺎ ﺗﻌﺪاد ﺑﻴﺸﺘﺮﯼ ﺟﻮاﻧﻪ در ﻣﺤﻞ هﺮﮔﺮﻩ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ. ﺟﻮاﻧﻪ ﺑﺎﻻﻳﯽ، ﺟﻮاﻧﻪ اوﻟﻴﻪ اﺳﺖ ﮐﻪ داراﯼ ﻏﺎﻟﺒﻴﺖ اﻧﺘﻬﺎﻳﯽ اﺳﺖ و ﺗﻤﺎﻳﻞ ﺑﻪ رﺷﺪ مستقیم دارد. از اﻳﻦ ﺟﻮاﻧﻪ ﺑﺎﻳﺴﺘﯽ ﺑﺮاﯼ اﻳﺠﺎد ﻣﺤﻮر ﻣﺮﮐﺰﯼ اﺳﺘﻔﺎدﻩ ﺷﻮد. اﻧﺸﻌﺎﺑﺎت ﺳﺎزﻧﺪﻩ اﺳﮑﻠﺖ درﺧﺖ از ﺟﻮاﻧﻪ هﺎﯼ ﺑﻌﺪﯼ و ﻃﯽ ﺳﺎﻟﻬﺎﯼ اول و دوم رﺷﺪ ﮔﻴﺎﻩ ﺑﺮروﯼ اﻳﻦ ﻣﺤﻮر ﻗﺮار ﻣﯽﮔﻴﺮﻧﺪ. ﺑﻪ اﻳﻦ ﺟﻮاﻧﻪ هﺎﺑﺎﻳﺪ ﺗﻨﻬﺎ زﻣﺎﻧﻴﮑﻪ رﺷﺪ درﺧﺖ ﺑﻪ۱۸۰ﺳﺎﻧﺘﻴﻤﺘﺮ ﺑﺮﺳﺪ اﺟﺎزﻩ رﺷﺪ داد. اﻏﻠﺐ ﺑﺎﻏﺪاران ﮐﻮﺷﺶ ﻣﯽ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ ارﺗﻔﺎع درﺧﺖ را ﺑﺮاﯼ ﺳﻬﻮﻟﺖ ﺑﺮداﺷﺖ ﮐﻨﺘﺮل ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ
رﺳﻴﺪن و ﺑﺮداﺷﺖ ﻣﻴﻮﻩ
ﭘﮑﺎن وﻗﺘﯽ ﻣﯽ رﺳﺪ ﮐﻪ ﭘﻮﺳﺘﻪ ﺳﺒﺰ ﻳﺎ هاﺳﮏ از ﺁن ﺟﺪا ﺷﻮد. ﺁﺟﻴﻞ هﺎﯼ رﺳﻴﺪﻩ ﺗﻤﺎﻣًﺎ درﻳﮏ زﻣﺎن ﺑﻪ زﻣﻴﻦ ﻧﻤﯽرﻳﺰﻧﺪ. ﻟﺬا ﺑﺮاﯼ ﺑﺮداﺷﺖ ﺁﻧﻬﺎ از ﺗﮑﺎن دهﻨﺪﻩهﺎﯼ ﻣﮑﺎﻧﻴﮑﯽ اﺳﺘﻔﺎدﻩ ﻣﯽ ﺷﻮد ﻋﻤﻞ ﮐﻴﻮرﻳﻨﮓ ﺁﺟﻴﻞهاﯼ رﺳﻴﺪﻩ ﺷﺎﻣﻞ ﮐﺎهﺶ ﻣﻘﺪارﯼ از رﻃﻮﺑﺖ ﺁﻧﻬﺎﺳﺖ. دراﻳﻦ ﻣﺮﺣﻠﻪ رﻃﻮﺑﺖ ﻣﻐﺰها ﺣﺪود ٨ ﺗﺎ۱۰درﺻﺪ رﺳﺎﻧﺪﻩ ﻣﯽ ﺷﻮد ﮐﻪ اﻳﻦ ﻋﻤﻞ هﻤﺮاﻩ ﺑﺎ اﻓﺰاﻳﺶ اﺳﻴﺪهﺎﯼ ﭼﺮب و ﺗﻐﻴﻴﺮ در ﺗﺮﮐﻴﺒﺎت ﺑﻮﺟﻮد ﺁورﻧﺪﻩ ﻃﻌﻢ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ. ﺑﺮاﯼ ﻧﮕﻪ دارﯼ ﻃﻮﻻﻧﯽ ﻣﺪت رﻃﻮﺑﺖ ﻣﻐﺰها ﺑﺎﻳﺴﺘﯽ ﺑﻪ ﺣﺪود ٥/٣ ﺗﺎ٥/٤ درﺻﺪ رﺳﺎﻧﺪﻩ ﺷﻮد. ﻣﻴﻮﻩ ﭘﮑﺎن هﻢ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺳﺎﻳﺮ ﺁﺟﻴﻞ ها ﺑﻪ دﻟﻴﻞ درﺻﺪ ﺑﺎﻻﯼ روﻏﻦ ﻗﺎﺑﻠﻴﺖ ﻓﺴﺎدﭘﺬﻳﺮﯼ ﺑﺎﻻﻳﯽ دارد. ﺑﻪ هﻤﻴﻦ دﻟﻴﻞ ﻣﯽ ﺑﺎﻳﺴﺖ در ﻣﺤﻞ ﺧﺸﮏ و ﺧﻨﮏ ﻧﮕﻪ دارﯼ ﮔﺮدد. در دﻣﺎﯼ ﺻﻔﺮ درﺟﻪ ﺳﺎﻧﺘﯽ ﮔﺮاد در ﻳﺨﭽﺎل، ﻣﻐﺰهﺎ ﺑﻪ ﻣﺪت ﻳﮑﺴﺎل ﻗﺎﺑﻞ ﻧﮕﻪ دارﯼ هﺴﺘﻨﺪ و ﺑﺮاﯼ ﻧﮕﻪ دارﯼ ﻃﻮﻻﻧﯽ ﻣﺪت ﺑﺎﻳﺴﺘﯽ ﺁﻧﻬﺎ را ﻓﺮﻳﺰ ﻧﻤﻮد.
منبع: ﺳﺎزﻣﺎن ﺗﺮوﻳﺞ و ﺁﻣﻮزش و ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت ﮐﺸﺎورزﯼ ﻣﺮﮐﺰ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت ﮐﺸﺎورزﯼ و ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻃﺒﻴﻌﯽ اﺳﺘﺎن ﮔﻠﺴﺘﺎن