انواعی از نماتدهای سیب زمینی شامل نماتد طلایی و نماتد شیری به سیب زمینی خسارت زیادی وارد میکنند. این نماتدها بومی آمریکای جنوبی هستند و همراه سیب زمینی به کشورهای دیگر منتقل شده اند. این عامل بیماری زا تا کنون در 65 کشور دنیا گسترش یافته است و در سال 1387 در همدان گزارش شده است.
انواعی از نماتدهای سیب زمینی شامل نماتد طلایی و نماتد شیری به سیب زمینی خسارت زیادی وارد میکنند. این نماتدها بومی آمریکای جنوبی هستند و همراه سیب زمینی به کشورهای دیگر منتقل شده اند. این عامل بیماری زا تا کنون در 65 کشور دنیا گسترش یافته است و در سال 1387 در همدان گزارش شده است. این نماتدها پارازیت کننده ریشه، ساقه زیر زمینی و غده های سیب زمینی هستند و میزبان های آنها علاوه بر سیب زمینی گوجه فرنگی و بادمجان هم هستند.
این عامل بیماریزا داراي یک نسل در سال دارد ولی داراي قدرت تولید مثلی بالایی است بطوري که روي ریشه ارقام حساس در یک فصل زراعی جمعیت تا 70 برابر افزایش مییابد ومیتواند به 1000 نماتد در گرم خاك برسد. علائم آلودگی در مزرعه بصورت لکه هایی با گیاهان کوچک و ضعیف ظهور میکند که قدرت رقابت با علف هاي هرز را ندارند. آلودگی شدید ممکن است باعث کاهش شدید محصول و کیفیت غده هاي سیب زمینی شده و محصول کمتري از مقدار کاشته شده برداشت گردد.
نماتدها به ریشه حمله کرده و باعث بهم زدن تعادل توزیع مواد غذایی و کاهش رشد گیاه میشود. رشد گیاه و میزان محصول با افزایش جمعیت نماتد کاهش مییابد. نماتد توسط غده هاي آلوده، خاك چسبیده به غده ها، حیوانات و ابزار کشاورزي انتقال مییابد. میزان خسارت وارده به گیاه معمولا بسته به تراکم آلودگی در زمان کشت، رقم سیب زمینی و نیز نوع خاك و ترکیب میکروبی آن دارد.
در مزارع آلوده به نماتد سیست سیب زمینی، براي کاشت ارقام پر محصول سیب زمینی که ممکن است میزبان حساس به نماتد نیز باشند نیاز به اطلاعاتی مانند میزان آلودگی خاك، سرعت تولید مثل نماتد در یک فصل زراعی و تخمین خسارت وارده میباشد. آگاهی از این که نماتد در تراکم هاي کمتر از حد آستانه تحمل با چه سرعتی قادر به افزایش جمعیت خود در یک فصل زراعی خواهد بود براي پیش بینی روند سرعت آلودگی هاي آن مزارع و خسارت احتمالی بسیار ضروري است.
هدف از مدیریت نماتد پایین آوردن جمعیت آن به زیر آستانه خسارت یا تحمل است. در صورت عدم مدیریت صحیح آلودگی ها و تداوم کاشت ارقام حساسی چون مارفونا و یا دزیره، حتی آلودگی هاي کمتر از پنج تخم در گرم خاك در مزارع در مدت کوتاهی تبدیل به آلودگی هاي خسارت زا می شوند. مزارع مناطق آلوده استان همدان داراي دامنه آلودگی متفاوتی هستند، حدود 63 % این مزارع بطور متوسط جمعیتی کمتر از 10 تخم و لارو نماتد طلایی در گرم خاك دارند.
رعایت تناوب کشت: کاشت گیاهان غیر میزبان نماتد طلایی مانند سیر، یونجه، خیار، کدو آجیلی، گندم، جو و زعفران و یا گیاهان میزبان مقاوم چون سانته، اگریا و بانبا بسیار مؤثر واقع می شود. کاشت رقم مقاوم آلودگی را در یک فصل نزدیک به 70 %کاهش می دهد.
گیاهان تله: کاشت گیاه میزبان و زیر خاك کردن و از بین بردن آن ها پس از یک ماه باعث جذب نماتد به داخل ریشه و کاهش جمعیت نماتد در خاك می شود، چنانچه گیاه مقاوم به نماتد باشد مانند ارقام سانته، اگریا و بانبا خطر ازدیاد جمعیت وجود نخواهد داشت.
استفاده از بذرهاي گواهی شده
پایش مستمر مزارع تولید بذري در همدان و پایش متناوب مزارع سیب زمینی کشور
سالم نگه داشتن مناطق تولید بـذري بـا اعمـال ضـوابط شـدید قرنطینـه مانند جلـوگیري از انتقـال غـده، بقایـاي گیـاهی و ماشـین آلات از منـاطق آلوده به غیرآلوده، جلوگیري از چراي دام
تقویت و کوددهی مناسب درافزایش تحمل گیاه نسبت به آلودگی و عملکرد محصول
اضافه کردن کود سبز در پاییز یا ضایعات پس از برداشت انواع گیاهان خانواده شب بو مانند کانولا، گشنیز و انواع کلم به خاك و شخم زدن خاك برای کاهش آلودگی
مبارزه با علف های هرز مانند تاجریزی
منبع
حد آستانه خسارت، پیش آگاهی و راهکارهاي مدیریتی نماتد سیست سیب زمینی- صدیقه فاطمی-1396
تمامی حقوق مادی و معنوی این سرویس(وب سایت و اپلیکیشن)متعلق به سامانه امداد کشاورز است.